De sector ontdekken

Ook al kende de Brusselse chocoladesector de afgelopen jaren een opmerkelijke dynamiek, is de sector aan een zekere verzadiging onderhevig. Alvorens een activiteit op te starten, is het essentieel om deze sector in zijn geheel te bevatten in termen van productie, consumptie per hoofd van de bevolking, evolutie van de bedrijven en de werkgelegenheid.

Een dynamische sector...

België: een zwaargewicht van de sector

België is de vierde grootste chocoladeproducent van Europa¹. In de afgelopen jaren is de nationale productie gestaag gegroeid en tekent over vijf jaar een groei op van 20,8%²!

De Belgen zijn grote chocoladeliefhebbers en eten per jaar gemiddeld 6,42 kg chocolade per hoofd van de bevolking. Meer bepaald eet 91% van de Belgen minstens één keer per maand chocolade. 73% heeft altijd chocolade in huis en dat geldt meer nog voor 55-plussers (80%)³.

In 2016 besteedden de Belgische huishoudens gemiddeld 138 euro aan chocolade⁴, ten opzichte van 'maar' 33 euro aan 'jam, marmelade en honing' of nog 54 euro aan 'snoepjes, kauwgom en zoetwaren'. Het bewijs dat de Belgen nog altijd even dol zijn op suikergoed op basis van cacao.

Een groeiend aantal bedrijven

De Brusselse chocoladesector tekent in termen van bedrijven en werkgelegenheid een forse stijging op, wat wijst op de goede gezondheid van de sector, maar ook op de blijvende aantrekkingskracht van chocolade.

Zo steeg tussen 2010 en 2017 het aantal Brusselse bedrijven – actief in de productie of handel van chocolade – van 114 naar 146 of een stijging van 21,1%⁵.

Het aantal werknemers in de sector tekende eveneens een forse stijging op, met een groei van 23,4% tussen 2010 en 2016, ondanks een stagnatie en zelfs een lichte daling tussen 2013 en 2015⁸. Deze evolutie betreft zowel de werknemers tewerkgesteld in de chocoladefabrieken als in de groot- en detailhandel.

... En een verzadigde markt

Zich onderscheiden

Ondanks het relatieve evenwicht tussen vraag en aanbod in Brussel en de uitgesproken groei van de cijfers, ziet niet alles in deze sector er even rooskleurig uit. De sector zit nog altijd in een herstructureringsfase. Velen zien het groeiend aantal chocolatiers in de hoofdstad als één van de grootste problemen. De markt raakt verzadigd en het is dan ook noodzakelijk zich te onderscheiden.

Niet alle chocolatiers delen deze mening. Jean-Philippe Darcis is minder categorisch: "Er is plaats voor iedereen. Elke chocolaterie richt zich op een ander soort klanten," matigt ook Pierre Marcolini. Volgens hem moet vooral het model op de helling. "We moeten onszelf heruitvinden," legt hij uit.

Voor toeristen bijvoorbeeld moet meer worden gefocust op reclame en communicatie stroomopwaarts dan op reclame in de Belgische luchthavens. De meeste Aziatische toeristen kiezen voor een geheel georganiseerde reis en eenmaal ter plaatse in Brussel is er geen ruimte meer voor improvisatie. Het is dus belangrijk zich op de touroperators te richten om hen ertoe te bewegen een aantal chocoladeattracties in hun toeristische programma's op te nemen. Pierre Marcolini

Belgian chocolate: een te vaag begrip

Een overaanbod betekent een verlies aan zichtbaarheid, zowel voor de Brusselse klant als voor de toerist. Voor een dergelijke uitgebreide keuze weten de klanten zich vaak geen raad. Overigens bestaat maar een vage grens tussen de industriële en ambachtelijke chocolatiers. "De industriële chocolatiers genieten de meeste bekendheid en trekken dus natuurlijkerwijs de toeristen aan," meent Jean-Philippe Darcis.

Dat roept ook de vraag op van de benaming 'Belgian chocolate', die te pas en te onpas wordt gebruikt. Het overmatig gebruik van de benaming 'Belgian chocolate' voor producten waarvan de chocolade niet eens in België werd geproduceerd (onder meer in winkels in de nabijheid van toeristische attracties) kan inderdaad nadelig zijn voor de sector en de reputatie van de Belgische chocolade.

⁽¹⁾ Deze cijfers houden echter geen rekening met couverturechocolade. België is namelijk kampioen in deze niche. Er wordt dan ook geschat dat de reële productie van chocolade veeleer 800.000 ton bedraagt.

⁽²⁾ Caobisco. (2019). Statistical Bulletin 2019. Caobisco, Brussel.

⁽³⁾ Volgens een onderzoek uitgevoerd in opdracht van Côte d'Or (Mondelez). Voor dit onderzoek, uitgevoerd in maart 2018, werden 1002 personen bevraagd.

⁽⁴⁾ FOD Economie. (2017). Huishoudbudgetonderzoek (HBO) 2012-2014-2016.Beschikbaar op: http://www.atlas-belgique.be/cms2/uploads/oldatlas/atlas2/Atlas2-08-18.PDF 

⁽⁵⁾ Er werd een telling gemaakt van de ondernemingen die tot de onderstaande categorieën behoren, volgens de NACE-BEL 2008-nomenclatuur: 10.820 Vervaardiging van cacao, chocolade en suikerwerk; 46.360 Groothandel in suiker, chocolade en suikerwerk; 47.242 Detailhandel in chocolade en suikerwerk in gespecialiseerde winkels.

⁽⁶⁾ Statbel. (2018)